Vóór 2030 moeten 1,5 miljoen woningen en vele andere gebouwen in Nederland zijn verduurzaamd en van het aardgas af. De RES Twente denkt na hoe we op een haalbare en betaalbare wijze duurzaam kunnen verwarmen met de beschikbare warmtebronnen. Dus zonder fossiele brandstoffen.

Er zijn meerdere manieren om zonder aardgas je woning te verwarmen: elektrisch, met een  warmtepomp, via een warmtenet met warmte die afkomstig is van een duurzame warmtebron, of met biogas. De eerste stap is om lokaal aanwezige warmtebronnen zo goed mogelijk te gebruiken. Zo voorkomen we onnodig gebruik van elektriciteit. Die moet immers eerst nog duurzaam worden opgewekt.

Regionaal Warmtenet

In Twente zijn momenteel 280.000 woningen die we verwarmen met aardgas. Twente heeft een ambitieus plan waarmee ze vooroploopt in Nederland. Het gaat om een regionaal warmtenet waarin bestaande warmtenetten en duurzame warmtebronnen met elkaar worden verbonden. De belangrijkste warmtebron is de warmte die vrijkomt bij afvalverwerker Twence. Met deze restwarmte van Twence kunnen 100.000 woningen verwarmd worden. Om deze warmte bij de huizen te krijgen is een warmtenet nodig. Het warmtenet moet een groot deel van het stedelijk gebied van warmte gaan voorzien. De partners in de RES Twente maken plannen en doen onderzoek naar dit Regionale Warmtenet. Gemeenten trekken samen op omdat de infrastructuur onder de grond zich niets aantrekt van gemeentegrenzen. 

Daarnaast zetten we in op biogas voor het verwarmen van de woningen. Naar schatting kunnen 140.000 woningen verwarmd worden met biogassen en biomassa. Er wordt al veel geëxperimenteerd met het maken van biogas door mestvergisting. Hierbij komt warmte vrij voor woningen en bedrijven in plattelandsgemeenten, het buitengebied en andere gebouwen die niet op een andere betaalbare wijze verwarmd kunnen worden. 

Als we deze bronnen zo goed mogelijk benutten blijft het aantal woningen dat elektrisch verwarmd moet worden beperkt.

De warmtetransitie is uitdagend

Wat maakt de warmtetransitie zo uitdagend? Ten eerste is er nog veel onderzoek nodig. Gemeenten staan voor grote vragen, zoals: wekken we onze warmte helemaal elektrisch ('all-electric') op of wachten we op biogas, waterstof of gaan we van lokale bronnen gebruik maken zoals geothermie, aquathermie en riothermie? Veel mogelijkheden dus, maar die zijn nog niet voor heel Twente in beeld.

Daarnaast hebben netbeheerders, om het net te verzwaren, informatie nodig over het aanbod en de vraag naar energie op lange termijn. En dat is nog niet altijd helder. Alle partijen moeten er samen uit zien te komen. 

Een bronnenstrategie

Twente wil een 'warmteregio' worden. Wat dat betekent? Dat we voor 2050 duurzaam verwarmen met een combinatie van warmtenetten, biogas, bodemwarmte, warmte uit rioolwaterzuiveringinstallaties en oppervlaktewater.  

De gemeenten zijn gezamenlijk bezig met een bronnenstrategie. Dat betekent dat we alle warmtebronnen onderzoeken en de meeste geschikte voor de regio aanwijzen. Een bronnenstrategie geeft aan waar lokaal de verschillende duurzame en bruikbare energiebronnen liggen. Er moet onderzoek gedaan worden naar de warmte vraag en het warmte aanbod om uiteindelijk te komen tot een plan. Hierbij moeten lastige keuzes gemaakt worden: waar is de warmte het meest urgent? Wie komt als eerste aan de beurt? De grote industrie, gebouwde omgeving of de mobiliteit?

Kortom: de warmtetransitie is een gigantische operatie waar Twente de aankomende decennia aan werkt.

Meer weten over mogelijke duurzame warmtebronnen

Bekijk de factsheet over warmte die CE Delft in opdracht van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategieën heeft gemaakt.