Windturbines en gezondheid

Hoewel de inzet van windturbines goed gecombineerd kan worden met bijvoorbeeld de landbouwfunctie, stuit de inzet van windturbines ook op weerstand. Zeker nabij woonwijken, daar waar het landschap hoog gewaardeerd wordt en nabij natuurgebieden met veel bijzondere vogels en insecten. Dat heeft te maken met de landschappelijke inpassing en zorgen om de mogelijke gezondheidseffecten van windturbines. Kleinere windturbines worden veelvuldig genoemd als alternatief, maar tegenargumenten zijn ook gehoord aangezien er daar meer van nodig zijn voor dezelfde opwek en de kosten hoger zijn.

De RES Twente wil bij windprojecten rekening houden met de bebouwde kom en veilige afstanden tot woningen, zodat de gezondheidseffecten minimaal zijn. Hierbij zijn de landelijke normen het uitgangspunt, maar lokaal kunnen andere keuzes worden gemaakt. Op weg naar RES Twente 2.0 wordt expliciet aandacht besteed aan de gezondheidseffecten van windenergie.

Onderzoek naar gezondheidsklachten

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de gezondheidseffecten van het geluid van windturbines onderzocht door alle wetenschappelijke literatuur tussen 2017 en 2020 over de gezondheidseffecten van het geluid van windturbines te analyseren en te evalueren. Uit dat onderzoek blijkt dat er een duidelijke relatie is tussen geluid van windturbines en hinder: hoe sterker het geluid (in dB decibel ) van windturbines, des te groter de hinder ervan. Voor andere gezondheidseffecten zijn de resultaten van wetenschappelijk onderzoek niet eenduidig: deze effecten hangen niet duidelijk samen met het geluidniveau, maar soms wel met de ervaren hinder. Deze review is een update van een vergelijkbaar overzicht uit 2017 over de voorgaande jaren.

Bovendien voert het RIVM een vragenlijstonderzoek uit naar de manier waarop mensen risico’s waarnemen van hun leefomgeving, hun leefstijl en van infectieziekten.

Er is in Nederland nog niet zoveel onderzoek naar gedaan naar de gezondheidseffecten van windturbinegeluid. De uitkomsten van een systematisch literatuuronderzoek, dat alle relevante internationale onderzoeken omvat, is goed toepasbaar op grote groepen mensen en bruikbaar om effecten in de algemene bevolking te schatten. Voor het nauwkeurig schatten van gezondheidseffecten op een specifieke locatie is meer en lokale informatie nodig op grond van een gezondheidseffectscreening. Maatwerk dus. Dat vindt plaats in de voorbereiding op projectniveau.

Laagfrequent geluid

De laatste jaren lijkt de bezorgdheid over laagfrequent geluid (LFG) te groeien. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat in ons land ongeveer 2% van de bevolking ernstige hinder heeft van LFG en 8% enigszins gehinderd is (Beleving Woonomgeving in Nederland, Inventarisatie Verstoringen; geschreven door van Poll en anderen, 2018). Mensen omschrijven het geluid vaak als brommen, dreunen of zoemen. Het is niet bekend of er bij hen ook een LFG-bron in de omgeving aanwezig was. Ook is niet bekend of er een medische oorzaak was waardoor zij last hadden van geluiden. Het RIVM heeft de factsheet uit 2013 geactualiseerd.

Lees meer in de factsheet Laagfrequent geluid.

Meer informatie windturbines en gezondheid

Tijdens de startbijeenkomst ´Samen aan de slag met de energietransitie: Op weg naar 2030’ heeft Moniek Zuurbier van GGD-en Overijssel en Gelderland een toelichting gegeven over Windturbines en gezondheid. De presentatie en opname van de toelichting is beschikbaar. Daarnaast vindt u meer informatie over windenergie en gezondheid op de website van het RIVM. Op weg naar RES Twente 2.0 is aandacht voor de gezondheidseffecten van windenergie op (sub)regionaal niveau en op lokaal niveau in de voorbereiding bij projecten.

Moniek Zuurbier GGD-en Overijssel en Gelderland over wind en gezondheid

Presentatie GGD-en Overijssel en Gelderland over wind en gezondheid

Lees meer over wind en gezondheid (themapagina RIVM)

Vragen en antwoorden over gezondheidseffecten van windturbines door RIVM